UN zatražile zvaničan odgovor Srbije zbog navodne upotrebe zvučnog topa

Specijalni izvestioci Ujedinjenih nacija (UN) kako je saopštio Beogradski centar za ljudska prava, objavili su zvaničnu komunikaciju sa zahtevima koje su uputili Vladi Srbije u vezi sa dešavanjima od 15. marta u Beogradu, kada je u 19.11 časova nasilno, navodnom upotrebom zvučnog oružja, prekinut mirni skup velikog broj ljudi.

Kako se navodi, u zvaničnoj komunikaciji koju su uputili državi Srbiji, izvestioci UN istakli su da dobijene informacije o dešavanjima od 15. marta izazivaju ozbiljnu zabrinutost u pogledu pune primene obaveza Vlade Srbije u pogledu poštovanja i zaštite prava i osnovnih sloboda prema međunarodnom pravu ljudskih prava, Međunarodnom paktu o građanskim i političkim pravima, kao i obavezama proisteklim iz Konvencije protiv mučenja i drugih surovih, nečovečnih ili ponižavajućih kazni ili postupaka, uključujući konkretno i propust da se demonstranti zaštite.

Specijalni izvestioci UN izrazili su ozbiljnu zabrinutost zbog sve većeg ograničavanja prava na slobodu mirnog okupljanja i posebno zbog navodne upotreba nezakonitog zvučnog uređaja, koja je dovela do brojnih daljih tvrdnji o povredama i zdravstvenim tegobama uzrokovanim ovim oružjem, saopšteno je.

Napominju i da, kako se navodi, Srbija ima obavezu da reguliše i nadgleda proizvodnju, nabavku i upotrebu opreme koju koristi policija i organi reda, a da je poseban oprez potreban prilikom upotrebe eksperimentalnog naoružanja, u koje spadaju i zvučni uređaji, jer njihova priroda nije dovoljno poznata, niti su u dovoljnoj meri istraženi medicinski i drugi efekti njihove primene.

„Ovo oružje i uređaji predstavljaju rizik od izazivanja privremenog ili trajnog oštećenja sluha, u zavisnosti od modela, udaljenosti i trajanja izloženosti. Mogu se zloupotrebiti na neselektivan način protiv mase ljudi ili koristiti za nanošenje povreda. Njihovo dejstvo koje se oslanja na senzornu dezorijentaciju, a čiji su efekti opšti, a ne ciljani, može izazvati opasna stampeda i haotično ponašanje, koje pogađa i demonstrante i slučajne prolaznike. Iako ne možemo potvrditi da je takvo oružje korišćeno u ovom konkretnom slučaju, dokazi koje smo primili ukazuju na to da je njegova upotreba izazvala masovnu paniku, što je u suprotnosti sa principom predostrožnosti“, navodi se u pismu specijalnih izvestilaca UN upućenom Vladi Srbije, prenosi BCLJP.

Dodaje se, kako navodi ova NVO, i da ukoliko je došlo do upotreba takvog oružja za rasterivanje mirno okupljenih ljudi, da to predstavlja nezakonito razbijanje mirnog protesta, a da je posebno nesrazmerna i surova upotreba navodnog takvog oružja u trenutku kada su učesnici skupa ćuteći odavali počast stradalima u padu nadstrešnice Železničke stanice u Novom Sadu.

Šest specijalnih izvestilaca UN tražili su od države Srbije dodatne informacije i komentare, uključujući i one koje se odnosne na: mere koje je Srbija preduzela kako bi sprovela brzu, nepristrasnu, nezavisnu i efikasnu istragu o navodnoj upotrebi zvučnog/akustičnog oružja za nezakonito razbijanje mirnog okupljanja 15. marta; o zakonskom osnovu za takvo oružje, prethodnim odobrenjima, hijerarhiji komandovanja i obrazloženju upotrebe; o posedovnju manje smrtonosnog oružja koje je Srbija nabavila ili proizvela, uključujući i akustična ili druga oružja zasnovana na zvučnim talasima; kao i informacije o broju i vrstama povreda koje su nastale usled upotrebe pomenutog uređaja.